«یکی از خیابان‌های شهر پکن - چین / عکس: حمید سلطان آبادیان »
.

یکی از مهم‌ترین و هیجان‌انگیزترین اتفاقات سفر آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ خاص مردم هر نقطه از این عالم پهناور است. اینجاست که مسافر از مرز تکرار و روزمرگی عبور می‌کند، بال می‌گشاید و با دیدن و فهمیدن تازه‌ها هیجان تازه‌ای برای زنده بودن در رگ‌هایش به تپش درمی‌آید. البته تاکید می‌کنم برای احساس این اتفاقِ ناب باید در معرض قرار گرفت و از سکون و تکرار به سمت حرکت و تغییر قیام کرد.

.


                      « این تخته‌سیاه را در ورودی یکی از مساجد شهر چانگ‌زی دیدم »

 یکی از سفرهای من با دوچرخه به کشور چین توام شد با ماه رمضان و این اتفاق مبارک باعث حضور من در بین مسلمانان چینی و گذراندن زمانی هرچند اندک با آن‌ها در ایام این ماه عزیز شد.

.


« حیاط آذین‌بندی شده مسجد چانگ‌زی - چین / عکس : حمید سلطان‌آبادیان »

در ماه رمضان مساجد کشور چین آذین‌بندی شده و جنب‌‌و‌جوش در مساجد، بیشتر از ماه‌های دیگر انجام می‌شود. مسلمانان چین، قبل از ورود ماه مبارک‌رمضان مسجد را تمیز و آذین‌بندی می‏کنند. در مسجد جمع می‏شوند و امام جماعت راجع به اعمال این ماه و وظایف روزه‌داران صحبت می‏کند. آموزش زبان عربی، عقاید و احکام  و نماز از جمله برنامه‏‌هایی است که در این ماه انجام می‏شود.
.


         ورودی مسجد نیوجی در شهر پکن - عکس: حمید سلطان آبادیان                      

.
در داخل صحن مساجد کشور چین، بوی عود مشام را می‌نوازد و پس از نمای ساختمان آنچه که بیش از همه نظر را جلب می‌کند، تلفیق فضای عربی و چینی در کنار هم است. زمان اقامه نماز به عربی و چینی اعلام می‌شود، منبر و محراب با آیه‌های قرآن به زبان عربی منقوش شده و امام جماعت به عربی دعا می‌خواند و پس از تلاوت آیه‌هایی از قرآن، آن را به زبان چینی ترجمه می‌کند.

.
.

              « مسجد نیوجی یکی از قدیمی‌ترین مساجد پکن - عکس: حمید سلطان آبادیان »

در مسجد نیوجی (مسجدی در شهر پکن)  با بیش از یک‌هزار سال قدمت، به دلیل گستردگی آن، ۱۱ امام جماعت وجود دارد و هر روز بیش از ۲۰۰ مسلمان در آنجا نمازشان را به جماعت اقامه می‌کنند و این تعداد، روز‌های جمعه به بیش از یک‌هزار نفر می‌رسد. 

     « یکی از مسلمانان روزه‌دار در حیاط مسجد در انتظار افطار - عکس: حمید سلطان آبادیان »

اغلب مسلمانان در مسجد افطار می‌کنند. آن‌ها لحظاتی قبل از اذان مغرب میز افطار را با دقت و مراسمی خاص در صحن حیاط مسجد چیده و ظرف‌های غذا را نیز در روی میز‌ها می‌گذارند.
.



        « انتظار مردم برای گرفتن غذای افطاری از مطبخ مسجد - عکس: حمید سلطان آبادیان »

حدود نیم‌ساعت به اذان مغرب، غذای افطاری آماده می‌شود. مسلمانان ساکن در اطراف مسجد برای دریافت این غذا به مسجد مراجعه می‌کنند و جلوی مطبخ صف می‌کشند. تماشای مردم سطل به دست چینی تصویری از مردم مشهد را در زمان توزیع شله در ذهنم تداعی می‌کند. دقیقا همانطور شلوغ، معمولا بدون نظم و باشور و شوقی خاص. هزینه این غذا را نمازگذاران تقبل می‌کنند که بیشتر آن‌ها از بازاریان و تاجران هستند و بدین‌گونه هر شب مراسم افطار در مسجد برگزار می‌شود.
.



         « ملزومات اولیه پخت آش برای افطار در مطبخ مسجد - عکس : حمید سلطان آبادیان »

آماده کردن و پختن غذای افطار در مسجد شهر و توسط مردم انجام می‌شود. هر روز چند نفر از کاربلدان برای انجام این امر داوطلب می‌شوند. جالب اینجاست که اثری از حضور خانم‌ها در این مورد نیست و مرد‌ها از سبزی پاک کردن گرفته تا شست‌وشو و آشپزی را به طور کامل خودشان انجام می‌دهند.


          « پاک‌کردن سبزی جهت پخت آش افطاری در مسجد ـ عکس: حمید سلطان آبادیان»

معمولا هر روز آش یا سوپ با مخلفات فراوان گیاهی و میوه در کنار غذای اصلی که گوشت یا برنج(کته) و یا ماهی برای افطار سرو می‌شود و غذایی که مردم با ظرف و سطل برای گرفتنش ازدحام می‌کنند همان بخش اولیه یعنی آش و سوپ است. احتمالا اگر دستور پخت شله و حلیم به دستشان برسد به شدت از این دو غذا استقبال خواهند کرد.


                « دیگ بزرگ آش افطاری در مطبخ مسجد - عکس : حمید سلطان آبادیان »

نکته جالبی که من با آن مواجه شدم صرف افطاری در دو نوبت بود. به این صورت که هنگام اذان زنگی به عنوان اجازه برای صرف افطاری در مسجد زده شد و روزه‌داران و بچه‌ها که دور میز‌های آماده نشسته بودند با سرعت شروع به خوردن کردند و جالب‌تر اینکه آش نیز با همان چوب‌های مخصوص چینی تناول شد.


    « مراسم صرف افطاری در حیاط مسجد در دو نوبت انجام می‌شود .عکس: حمید سلطان آبادیان»

پنج دقیقه بعد دوباره زنگی نواخته ‌شد و همه غذای خود را نیمه کاره رها کرده و به داخل نمازخانه رفته و مشغول خواندن نمازمغرب شدند، بعد از نماز همگی دوباره به سرمیز‌ها برگشته و ادامه غذا را میل کردند. بعد از سرو غذای اصلی و خوردن میوه دوباره اذان پخش شد و همه برای ادای نماز عشاء به نمازخانه ‌رفتند.


               « مسلمانان چینی در حال ادای نماز در مسجد - عکس : حمید سلطان آبادیان »

دو نفر از مسلمانان مسجدی که من در شهر چانگ‌زی مهمان آن‌ها بودم به زبان فارسی مسلط بودند که حضورشان واقعا غنیمت بود. این دونفر در ایران درس خوانده بودند و حتی با بعضی لهجه‌های فارسی مثل شیرازی، تهرانی و اصفهانی نیز آشنایی داشتند!


          « دوست مسلمان چینی‌ام که به زبان فارسی مسلط است در حال نوشتن یادگاری »

 تفاوت اصلی مسلمانان چینی با بقیه مردم در کلاه سفیدی است که بر سر می‌گذارند و همین کلاه آن‌ها را از غیرمسلمانان متـــمایز می‌کند. بیشتر مســـلمانان کشور چین در ایالت ســـین‌کیانگ (شین جیانگ新疆) زندگی می‌کنند.

                     « صرف افطار در حیاط مسجد - عکس : حمید سلطان آبادیان »

در عید فطر مسلمانان چین لباس نو می‏پوشند، غسل می‏کنند، عطر می‏زنند و به مسجد می‏روند. بعد از نمازعید به قبرستان می‏روند و برای مردگان طلب مغفرت می‏کنند. در این روز زنان در خانه غذایی می‏پزند که به چینی «یوشاسنجزگواتز» می‏گویند که نوعی حلوا و یا کیک است. از روز عید فطر تا سه روز مردم به دیدار یکدیگر رفته و سنت صله‌رحم را به‌جا می آورند.
.



« دو نوجوان مسلمان در یکی از مساجد چین - عکس: حمید سلطان آبادیان »